تأملاتی در حوزه علوم قرآن و حدیث

یادداشت های قرآنی و حدیثی دکتر محمد عترت دوست

تأملاتی در حوزه علوم قرآن و حدیث

یادداشت های قرآنی و حدیثی دکتر محمد عترت دوست

تأملاتی در حوزه علوم قرآن و حدیث

مجموعه یادداشت‌ها و تقریرهای درسی و علمی فردی که بزرگترین افتخارش، جستجوگر دانش و حقیقت بودن است. دانش و علم و حقیقتی که آن را در پرتو قرآن و حدیث یافته است.

۱۵ مطلب در تیر ۱۴۰۳ ثبت شده است

شب دوم ماه محرم 1403 شمسی در هیئت امام حسن مجتبی علیه السلام

موضوع: شخصیت حقیقی و حقوقی مسلم بن عقیل

.

دریافت صوت

محمد عترت دوست عضو هیئت‌ علمی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی در گفت‌وگو با خبرگزاری میزان در مورد دهه کرامت گفت:

شروع این دهه از ولادت حضرت فاطمه معصومه (س) آغاز می‌شود و تاکیدی بر سیره کرامتی ایشان و بردار بزرگوارشان امام رضا (ع) دارد.

وی جایگاه حضرت فاطمه معصومه (س) را مورد تاکید قرارداد و افزود: ایشان تنها یک امامزاده نیست، اگرچه دختر، عمه و خواهر امام معصوم محسوب می‌شوند، اما آنچه در شخصیت این امامزاده قابل توجه است ارتباط ایشان و عملکردش در خصوص امامت است.

عضو هیئت‌ علمی دانشگاه شهید رجایی سرکوبی جایگاه و اهمیت ائمه (ع) در زمان عباسیان با روشنگری و تکراری برخی احادیث معتبر توسط حضرت فاطمه معصومه (س) خنثی‌سازی دسیسه خواند و جایگاه برخی از فرزندان ائمه را قابل‌توجه خواند.

جلسه دفاع جناب آقای مرتضی حیدری با عنوان:

عوامل شقاوت از منظر امام رضا(علیه‌السلام) مبتنی بر تحلیل مضامین ادعیه صحیفه رضویه

پایان نامه حیدری

چکیده

انسان از دیرباز به خاطر حب ذاتی که در وی وجود دارد همواره در پی کسب منفعت برای خود بوده و مدام به دنبال راهی می‌گردد که تمام کمالات را به دست آورده و در بهترین شرایط ممکن به امور زندگی خود بپردازد و در مقابل، تمام تلاش و همت خود را بر آن داشته تا خود را در مقابل عواملی که وی را در معرض سختی قرار می‌دهد مصون نگاه دارد. اما از آنجایی که انسان دارای بعد مادی و معنوی می‌‌باشد، تلاش‌های وی محدود به امور دنیوی نشده و سعی می‌نماید تا راهی را برای به دست آوردن کمال سعادت در آخرت نیز بیابد. برای نایل آمدن به این منظور اولین گام شناخت دقیق عوامل سعادت و کمال و راهی برای رسیدن به آن می‌‌باشد. از آنجایی که شناخت کامل آخرت از دسترس انسان‌ها خارج است، لذا ناگزیر باید به دنبال افرادی بود که با عالم وحی در ارتباط بوده و بتوانند راه‌های نیل به کمال را مشخص نمایند. گام دوم، شناخت عواملی است که می‌تواند منجر به سقوط انسان از مراتب والای انسانی و معنوی شده و عرصه را بر فرد تنگ نماید. لذا علاوه بر شناخت سعادت و عوامل رسیدن به آن، چاره ای جز شناخت شقاوت و عوامل آن نیست تا مبادا ارتکاب هریک از آنها موجب حبط سایر اعمال گشته و تلاش‌های انسان در طول زندگانی را تحت تاثیر خود قرار دهد. لذا این پایان‌نامه در تلاش است با روش تحلیل مضمون به عنوان روشی نوین که به کشف ارتباط داده‌های کیفی می‌‌پردازد، عواملی را که توسط امام رضا (علیه‌السلام) در صحیفه رضویه به عنوان عوامل شقاوت معرفی شده است مورد بررسی قرار دهد. با بررسی‌های انجام شده و استخراج 101 مضمون پایه و 3 مضمون فراگیر، پرتکرارترین عوامل تاثیرگذار در شقاوت انسان از منظر امام رضا(علیه‌السلام) به ترتیب رذیلت های اخلاقی، ضلالت و شرک معرفی شده است.

پایان نامه حیدری

جلسه دفاع سرکار خانم صدیقه بریمی پور با عنوان:

بررسی منقولات تاریخی پیرامون شخصیت حضرت ابوطالب(علیه السلام) و تحلیل مضامین دیوان او

بریمی پور

🌺🌺

بریمی پور

چکیده

دیوان حضرت ابوطالب (علیه السلام) یکی از ارزشمندترین آثار فرهنگی، تربیتی، اجتماعی و سیاسی و.... به جامانده از عهد کهن است که از دیرباز تا کنون موردتوجه اندیشمندان بزرگ اسلامی قرارگرفته است. هدف نوشتار حاضر، واکاوی اشعار این دیوان به روشی جدید برای دستیابی به یافته‌های نوین در حوزه علوم قرآن و معارف اسلامی است. برای نیل به این هدف، از روش «تحلیل مضمون» به‌عنوان روشی نوین که به کشف ارتباط داده های کیفی می پردازد، استفاده ‌شده است. برای اجرای این روش، شبکه مضامین ترسیم شد. حاصل بررسی های انجام‌ شده به‌صورت کلی 119 کد، 119 مضمون پایه، 14 مضمون سازمان دهنده، و 41 مضمون فراگیر است. با ترسیم شبکه مضامین، به استخراج دو مقوله مدح پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله) و مذمت دشمنان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) پرداختیم که حاصل آن کشف و استخراج 21 مضمون در مدح و ستایش پیامبر (صلی الله علیه و آله)  و 24 مضمون در ارتباط با مذمت دشمنان پیامبر(صلی الله علیه و آله) بوده است. این امر باعث شد که ابعاد جدیدی از  شخصیت حضرت ابوطالب(علیه السلام) همچون عشق زیاد، حمایت‌ها و فداکاری‌های بی‌نظیر وی نسبت به برادر زاده اش به‌عنوان پیامبر(صلی الله علیه و آله) شفاف تر نشان داده شود. در نهایت، شیوه «تحلیل مضمون» در دیوان ابوطالب (علیه السلام)، جایگاه ارزشمند این دیوان را به‌عنوان منبع مهمی از تاریخ گذشته اسلام برای پژوهش های برتر، روشن ساخت و رویکرد جدیدی از شخصیت او را نسبت به پیامبر(صلی الله علیه و آله) مشخص ساخت. البته که این موضوع نیاز به مطالعات عمیق تر در آینده دارد.

سراسر زندگی امیرالمومنین علی (ع) مملو از اتفاقاتی است که نشان‌ دهنده فضیلت و برتری ایشان نزد خداوند متعال است. برخی از این اتفاقات بارها و بارها تکرار شده و عموم شیعیان با آنها آشنایی دارند ولی بسیاری از کرامت‌های آن حضرت در منابع تاریخی نقل شده است که متأسفانه علاقه‌مندان آن حضرت نسبت به آن بی‌اطلاع هستند.

یکی از این حوادث که به درستی برای مردم بیان نشده،

ماجرای ولادت امیرالمومنین علی (ع) در خانه کعبه

است.

دکتر محمد عترت دوست، استاد گروه الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی در مصاحبه با خبرگزاری ایکنا به تحلیل ابعاد تاریخی و اجتماعی موضوع ولادت امام علی (ع) در خانه کعبه پرداخته است.

 

لینک مصاحبه در خبرگزاری ایکنا

 

جلسه دفاع خانم فاطمه تاراس با موضوع:

 نقد رویکرد افراطی داعش در تکفیر «مُستَشفِعٌ بالوَسائِط» و «حَاکم بِغَیر مَا اَنزَلَ الله»

فاطمه تاراس

چکیده

ترکی البنعلی (1984-2017م) از مشهورترین مفتیان گروه تروریستی داعش است. وی سخنرانی‌ها و آثار متعددی در راستای دینی‌جلوه دادن داعش و جنایات‌ آن‌ها دارد که از جمله‌ی آن‌ها شرح کتاب «نواقض الاسلام العشرة» محمد بن عبدالوهاب است. در این نوشتار به دومین و چهارمین مورد از این نواقض ده‌گانه پرداخته شده است؛ ناقض دوم یعنی «إستِشفَاع بِالوَسائِط» به معنای واسطه قرار دادن صالحان از اموات میان خود و خدا برای خواسته‌ها، که از نظر ترکی البنعلی موجب صدور حکم فقهی تکفیر و خروج از اسلام می‌شود. همچنین ناقض چهارم «حُکم بِغَیرِ مَا اَنزَلَ‌الله» است، که از دیدگاه البنعلی شش مرتبه دارد و به جز مرتبه اول آن یعنی گناه، باقی موارد یعنی حکم بغیر ما انزل ‌الله در مسئله‌ای خاص، تبدیل حکم خدا به حکمی دیگر، تشریع حکمی به جای حکم خدا، ادعای حق تشریع مطلق و تعطیل کردن احکام الهی موجب صدور حکم فقهی تکفیر و خروج از اسلام می‌شوند. مسئله‌ی این پایان‌نامه، بررسی و نقد دیدگاه البنعلی با روش «توصیف و تحلیل» در دو بخش بیان شده است. در بخش اول پایان‌نامه برداشت‌هایی که البنعلی از برخی آیات و روایات که دلالت بر طلب دعا از خدا به طور عام، و یا دلالت بر توسل صحابه به غیر پیامبر (ص) بعد از وفات ایشان دارند، بررسی شده است. همچنین در نقد برداشت‌های البنعلی از آیات و روایات مذکور ابتدا پاسخ‌هایی به صورت حلی، و سپس تعارض و تناقض دیدگاه البنعلی با آیات قرآن، روایات نبوی و سیره‌ی صحابه و علماء اهل سنت و اقوال آن‌ها بیان شده است. در بخش دوم پایان‌نامه یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که مدعای ترکی البنعلی در تکفیر «حاکِم بِغَیرِ مَا أنزَلَ ‌الله»، اولاً دچار تعارض و اضطراب درونی است، ثانیاً معارض با آموزه‌های قرآن و سنت در تفکیک اسلام از ایمان، و کفر اعتقادی از کفر عملی است، و ثالثاً مبتنی بر قاعده‌ی تفسیری بی‌اساسی است که موجب دوری البنعلی از میراث تفسیری اهل سنت گشته است و رابعاً با دیدگاه صحابه و علماء اهل سنت و دیدگاه اهل حدیث تعارض دارد.

فاطمه تاراس

یکی از مسائل عجیب و سؤال برانگیز برای بنده در طی سال‌های گذشته، گستره بین المللی مخاطبان این وبلاگ و کثرت بالای مراجعه کنندگان از کشورهای دیگر بوده است.

آمارهای بخش مدیریت سایت نشان می‌دهد که

بیش از 45% مشاهده کنندگان این وبلاگ

از کشور آمریکا می‌باشند.

آمار وبلاگ عترت دوست

جلسه دفاع خانم فرزانه داداش باران با موضوع:

تحلیل مضمون الگوی توبه در ادعیه صحیفه سجادیه

 

 

جلسه دفاع داداش باران1

 

دفاع داداش باران

 

جلسه دفاع آقای سعید فرهنگ با موضوع:

 

اعتبار‌سنجی اصالت اشعار دیوان حضرت ابوطالب (ع) و تحلیل مضامین آن

 

 

.

 

جلسه دفاع آقای حسین خسروانی با موضوع:

بررسی و نقد روایات مورد استناد فرقه انحرافی احمد اسماعیل بصری

 

.

.

 

جلسه دفاع خانم الهه حاج اسمعیل لواسانی با موضوع:

نقد ادعای «فواز بن احمد بن علی رضوان» درباره‌ی تعارض روایات شیعی مربوط به تعداد ائمه (ع) و وقت ظهور امام دوازدهم (ع)

 

جلسه دفاع لواسانی

.

جلسه دفاع لواسانی

جلسه دفاع خانم زینب هرمزی با موضوع:

 

نقد ادّعای «ولید بن صالح باصمد» دربارۀ تعارض روایات مهدویّت

(مطالعه موردی روایات انتظار فرج و شیوه حکم حضرت مهدی (ع))

 

جلسه دفاع هرمزی

 

هرمزی

 

جلسه دفاع آقای محمد علم بیگی با موضوع:

نقد تحلیلی مسئله ایمان حضرت ابوطالب(ع) با توجه به تحلیل مضامین دیوان ایشان

 

علم بیگی

 

 

جلسه دفاع آقای زین العابدین دشتی با موضوع:

مراحل تربیت قرآنی از منظر تفسیر مخزن العرفان بانو امین اصفهانی

 

 

دشتی

 

 

جلسه دفاع آقای یونس فنائی با موضوع:

 

نسخه­ شناسی و اعتبارسنجی دیوان حضرت ابوطالب (ع) و تحلیل مضامین آن

 

 

.